Kaarsjes bij voormalige synagoge voor afgevoerde Joden aan overzijde IJssel

De Jodenvervolging in de Tweede Wereldoorlog ging ook aan Kampen niet voorbij. Ter herdenking wordt er elke vijf jaar een stille tocht georganiseerd rond de dag dat er vanaf het Kamper station een trein vertrok met Joden die de dood vonden in een concentratiekamp. De organisatoren vinden het belangrijk om deze gebeurtenis niet te laten vergeten. Tientallen mensen liepen vanaf het Buitenwachtterrein naar de vroegere synagoge aan de IJsselkade bovenstrooms waar een korte herdenking plaats vond met muziek en kaarsjes.

17 november 1942
De meeste Kampenaren hadden het niet door want het leven in de stad ging gewoon door tijdens de oorlog. De rechten en vrijheden van de Joden werden echter wel steeds meer ingeperkt. In de vroege ochtend van 18 november vertrok een trein met twintig Kamper Joden die waren verzameld in de Buiten Sociëteit, de latere uitgaansgelegenheid en inmiddels afgebrande Buitenwacht. De dag ervoor waren in de Tweede Wereldoorlog de meeste Joden gedeporteerd. Veel Kampenaren hadden daarna wel door dat de Joden niet meer terug zouden keren. In totaal zijn er in de oorlog ruim dertig Kamper Joden gedeporteerd naar de concentratiekampen Auschwitz, Westerbork en Sobibor. Jaap van Gelderen, Wout van Capelle en Reiny Westendorp ijveren ervoor om deze herinnering in stand te houden, zeker voor de nieuwe generaties die de Tweede Wereldoorlog alleen maar uit de geschiedenisboekjes kennen.

Synagoge en Stolpersteine
De stille tocht leidde afgelopen vrijdag naar de synagoge waar kaarsjes werden opgestoken en treurige vioolmuziek gespeeld. Sinds de bewuste dag in november 1942 is de synagoge niet meer in gebruik als gebedshuis voor de Joden. In 1947 ging de Kamper Joodse gemeenschap officieel op in de Zwolse gemeente. De synagoge, gebouwd in 1847, staat sinds 1972 op de Rijksmonumentenlijst. In 1984 is het in gebruik genomen als gemeentelijke expositieruimte. Naast wisselende exposities wordt er ook permanent aandacht geschonken aan de Joodse geschiedenis van Kampen. De Joodse oorlogsslachtoffer worden doorlopend herdacht met zogenaamde Struikelstenen (Stolpersteine) voor de huizen van gedeporteerde of gefusilleerde Joden. De namen zijn ook terug te vinden op de marmeren plaquette aan de voorgevel van de synagoge. Daarop staan alle namen van de Kamper Joden die de Tweede Wereldoorlog niet overleefden. Vierendertig in totaal.

Zie ook:
• Stolpersteine opgepoetst door ArboPositief